کاربرد زیرسامانه تحلیل سیستمِ modsim در سیستم های پشتیبانی تصمیم (dss) (مطالعه موردی: قسمتی از حوضه کشف رود)

نیاز روزافزون به آب، نتیجه رشد جمعیت و توسعه شهری، نیاز برای افزایش تولیدات کشاورزی، گسترش آبیاری و تخریب منابع موجود است. تأمین انواع نیازهای زیست محیطی و اکوسیستم، شهری، کشاورزی، برقآبی و تفریحی با ملاحظه کیفیّت آب در کنار محدودیت منابع بر پیچیدگی های مسأله افزوده است. آرمان های برنامه ریزی همه جانبه تا تأمین آب به مقدار کافی با کیفیّت مناسب پیشروی کرده که این امر اهداف متعددی را، سازگار با محدودیت های قانونی، تأمین می کند. اعمال مدیریت یکپارچه و جامع منابع آب در مقیاس حوضه های آبریز تنها راه تضمین پایداری این منابع است. مدل های ریاضی جامع کمی-کیفی آب، ابزار غربالگری مناسبی برای تحلیل گزینه های متعدد مدیریت منابع آب به شمار می روند. مدل های شبیه سازی حوضه ای به یکی از دو روش زیر استراتژی های بهره برداری را تعیین می کند: (1) قوانین و راهنمایی هایی که برای تأمین نیازهای پایین دست، از پیش تعیین شده اند و (2) استفاده از یک مدل بهینه سازی که برای ارضاء اولویت های مطلوب بهره-برداری، در داخل مدل شبیه سازی جاسازی شده اند. درmodsim (لابادیه 2005)، که یک مدل ریاضی تخصیص آب حوضه ای است، از روش دوم استفاده شده است. در modsim سناریوهای مختلف بهره برداری با تغییر اولویت های نسبی تأمین نیازهای مختلف قابل شبیه سازی است. این مزیت به تصمیم گیرنده ها اجازه می دهد که نیازهای مختلف آبی را (که شامل حداقل جریان رودخانه نیز می-شود)، رتبه بندی کنند. modsim یک سیستم پشتیبانی تصمیم مدیریت حوضه رودخانه جامع برای تحلیل برنامه ریزی بلندمدت، مدیریت میان مدت و عملکردهای کوتاه مدت می باشد. در این تحقیق، قسمت شمالی حوضه کشف رود به مساحت 5791 کیلومتر مربع، که شامل زیر حوضه های سرآسیاب، زشک، موشنگ، بند ساروج، دولت آباد، گلمکان، امام زاده رادکان و چکنه می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. این زیرحوضه ها از جهاتی مانند عرضه و تقاضاهای موجود در بخش کشاورزی، روستایی، شهری، صنعتی و دامداری و نیز اطلاعات مربوط به رواناب ها و بارندگی ها در مدیریت حوضه رودخانه ای لحاظ شده، و بعد از یکپارچه سازی در محیط نرم افزار modsim، مدل سازی می شود. این مدل برای دوره یک ساله (1382-1381 هجری شمسی) واسنجی، و برای دوره دو ساله (1384-1382 هجری شمسی)، اعتبار سنجی شد. اقدامات توسعه در قالب سناریوها در یک دوره میان مدت 15 ساله (1405-1390 هجری شمسی)، تدوین شد، و بر اساس معیارهایی همچون: اعتمادپذیری، اعتمادپذیری کمی، برگشت پذیری و نیز میزان افت سطح آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت، پیشنهادها و راهکارهایی برای هر چه بهتر برآورده کردن نیازهای آبی در این حوضه ها در آینده ارائه گردید.